خواندن با سرعت دنياي علم

ـ مطالعه اجمالي: به طور اجمالي و سريع صفحات را ورق بزنيد و به فهرست، عناوين، سوالات، تصاوير و خطوط پررنگ شده توجه كنيد.

ـ طرح سوال: در مورد مطالبي كه از نظر گذرانديد، سوال طرح كنيد تا با نگاهي كنجكاوانه و جستجوگرانه آماده خواندن شويد.

ـ خواندن فعال براي يافتن جواب پرسش‌ها: در اين مرحله شروع به خواندن كتاب كنيد. سعي نكنيد مطالب را به صورت حفظي بخوانيد. كتاب را عميق و دقيق بخوانيد و به دنبال پيدا‌كردن جواب سوالات آخر فصل يا سوالاتي كه در ذهن خود داريد، باشيد.

ـ تجزيه، تحليل و تفهيم: سعي كنيد تمام مطالب كتاب را كاملا متوجه شده و به حافظه خود منتقل كنيد بعضي از قسمت‌ها به تحليل بيشتري نياز دارد تا شما بتوانيد مفهوم آنها را درك كنيد.

ـ يادداشت‌برداري: آنچه را كه يادگرفته‌ايد از حافظه خود روي كاغذ بياوريد و خلاصه آنها را مكتوب كنيد.

ـ مرور و بازبيني: متن خلاصه‌شده و متن اصلي را دوباره بخوانيد و متن خلاصه‌شده را بازبيني و اصلاح كنيد در صورتي كه در كشيدن درخت حافظه مهارت داريد درخت مورد نظر را ترسيم كنيد.

ـ تعريف: مطالبي را كه ياد گرفته‌ايد حتي‌المقدور با صداي بلند براي خود يا ديگران تعريف كنيد.

ـ تجسم: چشمان‌تان را ببنديد و مطالب خوانده شده را در ذهن خود مجسم كنيد.

مهم‌ترين مرحله، مرحله پنجم يعني خواندن فعال است و ما براي آن كه بتوانيم بهتر و فعال‌تر بخوانيم لازم است سوالاتي در مورد متن در ذهن داشته باشيم تا با انگيزه بيشتري مطالعه كنيم.

مراحل بعد از خواندن فعال به ما كمك مي‌كند مطالب در ذهن تثبيت شود و به مدت طولاني‌تري در حافظه نگهداري شود.

پياده‌كردن اين روش بعد از مدتي تمرين بسيار آسان مي‌شود و به طور ناخودآگاه آنها را انجام مي‌دهيد و حتي برايتان لذت بخش نيز مي‌شود.

تمركز يعني توانايي قبول بعضي چيزها و به دور انداختن چيزهاي ديگر.

به عبارتي تمركز يعني دقيق شدن روي يك موضوع، با حذف توجه به موضوعات ديگر.

برخي فكر مي‌كنند براي داشتن تمركز بايد روي ذهن خود يا محيط اطراف شرايط خاصي را تحميل كنند، اما اين‌طور نيست و هر چه بيشتر به ذهن خود فشار بياوريد، تمركز مشكل‌تر مي‌شود.

وقتي شما مشغول تماشاي فيلم يا خواندن داستان جذابي هستيد بدون اعمال هيچ‌گونه فشاري تمركز داريد. چون به طور طبيعي چيزي توجه ما را جلب مي‌كند كه براي ما حائز اهميت است و از آن سود مي‌بريم بنابراين بايد راهي پيدا كنيم كه دقت ما، حتي نسبت به موضوعي كه به آن علاقه نداريم عميق‌تر شود و در حقيقت بين ذهن و آن موضوع علاقه ايجاد كنيم.

بدون ترديد، پيش مطالعه براي فراهم‌كردن يك ديد كلي از خواندني‌هاي سنگين، نظير مقالات روزنامه‌ها، گزارش‌هاي كسب و كار و كتاب‌هاي غيرداستاني، كار مفيدي است.

پس از اين چشم‌انداز كلي، توانايي آن را خواهيد داشت تا درباره اين‌كه كدام گزارش يا چه بخشي از يك گزارش، ارزش ديدن دقيق را دارد، تصميم بگيريد.

تمام دو پاراگراف نخست آن چه را كه براي مطالعه برگزيده‌ايد، بخوانيد. سپس فقط جمله اول پاراگراف‌هاي بعدي را بخوانيد. آن گاه دو پاراگراف آخر را به صورت كامل بخوانيد.

از ياد نبريد كه مرور و چشم‌انداز، تمام اطلاعات و جزئيات يك متن را به شما نمي‌دهد. اما اين كار شما را از صرف وقت براي چيزهايي كه واقعا نمي‌خواهيد يا نياز نداريد آنها را بخوانيد، معاف مي‌كند. يادتان باشد مرور اجمالي تنها يك دورنماي سريع و كلي از خواندني‌هاي طولاني و نا آشنا را در اختيار شما قرار مي‌دهد.

سطحي‌خواني يا گذار سريع راه خوبي براي به دست آوردن دورنماي كلي از خواندني‌هاي ساده و كوتاه مانند مجلات عمومي يا ورزشي و بخش‌هاي سرگرمي يك مقاله و مرور متن‌هايي كه پيش از اين آن را خوانده‌ايد است. فكر كنيد چشمانتان مثل دو مغناطيس است.

وادارشان كنيد تا سريع كار كنند. آنها را از عرض سطرهاي چاپ شده، با سرعت عبور داده فقط چند واژه كليدي را از هر سطر برچينيد. سطحي خواندن افراد با هم متفاوت است.

در سطحي‌خواني هر كس واژه‌هاي متفاوتي را برمي‌چيند، اما همگي يك دورنماي بسيار مشابه از محتواي يك قطعه بدست مي‌آورند.

مرور اجمالي و سطحي‌خواني مي‌تواند سريعا به شما دورنمايي كلي درباره محتوا بدهد، اما هيچ فني نمي‌تواند درك بيش از 50 درصد را تضمين كند؛ زيرا در سطحي‌خواني ما همه كلمات را نمي‌خوانيم و هيچكس از چيزي كه نخوانده نمي‌تواند ايده‌اي به دست بياورد.

بسياري از ما آموخته‌ايم كه تك‌تك كلمات يك جمله را به صورت مستقل بخوانيم. مثل: برادر، من، فرهاد، فكر، مي‌كند، مدرسه و...

شما هم احتمالا اين گونه مي‌خوانيد، بويژه وقتي كلمات مشكل باشد يا وقتي كلمات معناي خاصي داشته باشد همانند وقتي كه مي‌خواهيد يك شعر، يك نمايشنامه شكسپير يا يك قرارداد و مانند آن را بخوانيد البته اين كار اشكالي ندارد. اما خواندن كلمه به كلمه، تندخواني را نابود مي‌كند و جلوي سرعت شما را مي‌گيرد.

دسته‌بندي‌كردن كلمات به شما ياد مي‌دهد به جاي نگاه‌كردن به يك كلمه در يك زمان به گروه‌هايي از كلمات نگاه كنيد تا سرعت شما در اوج خود افزايش يابد.

چشمان خود را تمرين دهيد تا همه كلمات را در دسته‌هاي بالاي سه يا چهار كلمه در يك نگاه ببيند. آموختن خواندن دسته‌ها چيزي نيست كه چشمانتان به طور طبيعي آن را انجام دهد. اين كار نياز به تمرين مداوم دارد. حال مطلب آساني براي خواندن انتخاب كنيد.

هر قدر مي‌توانيد آن را تند بخوانيد. تلاش كنيد به جاي ديدن يك كلمه در هر زمان، به سه الي چهار كلمه در يك نگاه متمركز شويد. آنگاه همان بخش را با سرعت معمولي بازخواني كنيد تا ببينيد بار اول، چه چيزهايي را جا انداخته‌ايد؟ قطعه ديگري را تمرين كنيد.

نخست دسته‌ها را مطالعه كرده، سپس بازخواني كنيد تا ببينيد، در اين قسمت چه چيزهايي را جا انداخته ايد. هر وقت توانستيد دسته‌ها را بدون جاافتاده‌هاي دفعه اول بخوانيد. روزانه، پانزده دقيقه تمرين كنيد. ممكن است اين فنون را در طول يك هفته يا بيشتر فرا بگيريد.