ساخت دستگاهی که تنها در انحصار ۳ کشور بود

پژوهشگران پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی موفق به طراحی و ساخت دستگاهی شدند که تاکنون دانش فنی آن در اختیار ۳ کشور بوده و برای اندازه گیری مواد در صنایع نفت، اپتیک، داروسازی و آزمایشگاه های کلینیکی به کار می رود.

نادر شکوفی مجری طرح در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه این دستگاه با عنوان اسپکتروفتومتر یا طیف سنج آشکار ساز آرایه ای عرضه شد، گفت: این دستگاه شدت نور را به صورت تابعی از طول موج اندازه گیری می کند.

وی با بیان اینکه این دستگاه قادر است طیف امواج الکترو مغناطیس را در ناحیه مرئی و UV به طور همزمان ثبت کند، اظهار داشت: سیستم طیف سنجی با آشکار سازی آرایه ای یکی از سیستم های با فناوری بالا است که دانش فنی آن در اختیار کشورهایی چون آمریکا، هلند و ژاپن است.

شکوفی با اشاره به عملکرد دستگاه اسپکتروفتومتر خاطرنشان کرد: در دستگاه های متداول طیف سنجی از مواد مورد نظر بر اساس اسکن به این معنا که طول موج های مختلف را یه صورت تک تک پشت سر هم اندازه گیری و ثبت می کند، استفاده می کنند.

مجری طرح با تاکید بر اینکه دستگاه ساخته شده بیشتر برای اندازه گیری و طیف گیری مواد استفاده می شود، اضافه کرد: این دستگاه یکی از ابزارهای اصلی هر آزمایشگاه شیمی و مهندسی شیمی، نفت، مواد، پتروشیمی، داروسازی و آزمایشگاه های کلینیکی و آزمایشگاه های مربوط به صنایع فلزی و هر گونه صنعتی است که با ماده سروکار دارند.

وی به کاربردهای این دستگاه در حوزه فیزیک، اپتیک و فتونیک اشاره کرد و توضیح داد: در حوزه های فیزیک و فتونیک از این دستگاه می توان در جهت اندازه گیری نمونه طیف یک منبع تابش مانند نور خورشید و یا سایر منابع نوری بهره مند شویم.

مدیر مرکز تولید تجهیزات آزمایشگاهی شناسایی و اندازه گیری کیفی و کمی مواد را از مزایای این دستگاه نام برد و خاطر نشان کرد: در صورتی که بخواهیم اندازه گیری های کمی است. زمانی که بخواهیم ۳ دارو را در نمونه ای اندازه گیری کنیم با این دستگاه می توان به طور همزمان این ۳ دارو را اندازه گیری کرد و نیاز به اندازه گیری تک تک داروها نیست.

شکوفی مهمترین بخشهای دستگاه اسپکتروفتومتر را منابع تابش، محل نمونه و بخش جدا کننده طیف و آشکار ساز آرایه ای دانست و اضافه کرد: قسمت الکترونیک دستگاه جز فناوری های پیشرفته است ضمن آنکه نرم افزار پیشرفته ای در آن به کار برده شده است؛ چراکه به طور همزمان اطلاعات بسیار زیادی میان کامپیوتر و دستگاه رد و بدل می شود از این رو سیستم های معمول جوابگوی نیازها نیست.

این محقق به بیان طرح های توسعه ای این پروژه پرداخت و در این باره توضیح داد: دستگاه اسپکتروفتو متر زیر ساختی است که می توان دستگاه های متعدد و پیشرفته دیگری برای آنالیز مواد تولید کرد که هم اکنون طراحی و ساخت چند مورد از این دستگاه ها را در دستور کار داریم.

وی با انتقاد از نحوه حمایت ها در شرایط تحریمی، گفت: در حالی که تلاش زیادی برای طراحی و عرضه این دستگاه شد و با توجه به وجود تحریم ها و ممنوعیت فروش این دستگاه به کشور انتظار می رفت که حمایت های بیشتری برای عرضه انبوه این دستگاه شود ولی عرضه این دستگاه به وزارت صنایع و ستاد توسعه فناوری نانو همچنان در مرحله بررسی است و پاسخی از آنها دریافت نشده است.